Web Tasarım ve UX Design Kavramları
Web Tasarımı ve UX Design arasındaki farklara geçmeden önce web tasarım ve UX design kavramlarının ne olduğunu tam olarak anlamanız gerekir. Web tasarımcı ne yapar ve sorumlulukları nelerdir? UX tasarımcısı ne yapar ve sorumlulukları nelerdir? Bu cevapları anladığınızda web tasarımı ve UX design arasındaki farkları daha net bir şekilde anlamış olacaksınız.
Web tasarımı, UX design ve UI design kavramları genellikle birbirleri ile çok karıştırılan ve tam farkları bilinmeyen kavramlardır. Bu yazımızda sizlere elimden geldiğince web tasarım ve UX design arasındaki farkları anlatmaya çalışacağım.
Web Tasarımı Nedir?
Web tasarımı bir web sayfasının dış görünüşü, sayfa düzeni, renk uyumu, mobil uyumluluğu, tarayıcı uyumluluğu, HTML, CSS, Javascript kodlamaları, butonları gibi unsurlar ile ilgilenir. Web tasarımı genellikle güzel, estetik ve sorunsuz çalışan bir web sayfası tasarlamak ile ilgilenmektedir.
Site açılış hızları, mobil uyumluluk sorunları, tarayıcı uyumluluk sorunları, W3C standartlarına uygun kodlama biçimleri web tasarımın temel olarak ilgilendiği unsurlardır.
UX Design Nedir?
UX ingilizcede User Experience yani Kullanıcı Deneyimi anlamına gelmektedir. UX Design ise “Kullanıcı Deneyimi Tasarımı” demektir. UX design bir ürünün, uygulamanın ya da bir web sayfasının tasarımından ziyade kullanıcıya ve marka iletişimine odaklanır. UX Design temel olarak en iyi kullanıcı deneyimini sunabilmek adına yapılan çalışmaları kapsamaktadır.
web tasarımcı olabilirsiniz ya da web tasarımı hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz. Ancak UX design ve Web tasarımı tamamen farklı ve bütünleşik kavramlardır. İyi bir web tasarımı ve UI Design UX Design için hizmet eden elemanlardır.
Bir Örnek Ele Alalım;
Herkesin çok kolaylıkla anlayabileceği günlük hayattan çok basit bir örnek ele alalım.
Bir AVM İnşaat Projesi Hayal Ediniz
İnşaat projesi için ilk önce gerekli olan bir konum yani lokasyondur. Büyük bir AVM projesi yapılacağını hayal edin. Şehirden çok uzak bir lokasyonda ve işlek olmayan bir konumda bu AVM projesini yapmak mantıklı olmayacaktır. Lokasyonun daha merkezi ve işlek bir konumda olması gerekmektedir. İyi bir lokasyon bulunduktan sonra mimarlar proje için mühendisler ile birlikte çalışmaya başlayacaklardır.
Projenin konsepti ve vizyonu oluştuktan sonra müşteriye iyi bir deneyim sunmak için proje prototipleri tasarlanmaya başlayacaktır. AVM nin içerisinde bulunması gereken öğelerin doğru konumlandırılması çok önemlidir. Tuvaletler, revir, mescid, otoparklar gibi öğelerin en uygun şekillerde planlanması büyük önem taşımaktadır. Şöyle düşünün çok büyük bir AVM ye gittiniz ve AVM de sadece bir adet tuvalet var ve bu da AVM nin diğer bir ucunda. Özellikle çocuklu aileler için çok zor bir durum olacaktır. Ya da AVM ye her gittiğinizde yetersiz otopark alanı yüzünden aracınızı park etmek için saatlerce park yeri aradığınızı hayal ediniz.
Bir kullanıcı olarak bu durumlar size iyi bir kullanıcı deneyimi sunmamış olacaktır. Demek ki bu AVM de ciddi anlamda Kullanıcı Deneyimi İyileştirmeleri yapılması gerekiyor anlamına gelmektedir. Yani ortada kullanıcı odaklı bir sorun var ve projenin başarısı için bu sorunların en doğru şekilde tespit edilerek çözülmesi gerekmektedir.
Web Tasarım ve UX İlişkisine Geri Dönelim
Şimdi tekrar web tasarım ve UX Design süreçlerine gelecek olursak yukarıdaki örnekteki AVM projesinin tasarımı “Web Tasarımı” temsil etmekte, AVM nin tasarım süreci, kullanıcı sorunlarının tespiti ve AVM’nin tasarımının tespit edilen sorunlar ile birlikte yenilenmesi veya revize edilmesi süreçleri de UX yani Kullanıcı Deneyimi Tasarımını temsil etmektedir.
Yukarıdaki örnekten de anlaşılacağı gibi UX design tam olarak kullanıcı odaklı çalışır ve kullanıcı deneyimine odaklanır.
Web Site Tasarımı ve UX Design Arasındaki Temel Farklar Nelerdir?
- Web tasarım işi ile uğraşan kişilere web tasarımcı ve kullanıcı deneyimi ile uğraşan kişilere de UX Designer denilmektedir. Web Tasarımcılar ile UX Tasarımcılar arasında temel farklar vardır.
- Web Tasarımı ve web tasarımcılar en son web trendlerini takip eder ve web sitesinin düzeninden sorumlulardır.
- UX Design ve UX tasarımcıları da web siteye gelen ziyaretçilerin neden form doldurmadan çıktıkları, ya da neden sayfayı daha aşağıya kadar kaydırmadıkları, neden menü butonuna tıklamadıkları ya da neden sepete eklenen ürünü satın almadan web siteden ayrıldıkları gibi konular ile ilgilenen ve sorunları tespit edip iyileştirme önerileri sunan kişilerdir.
- Web tasarımı sadece web tarayıcısında var olan bir hizmeti kapsar. UX ise web, mobil uygulama, masaüstü yazılım, diğer donanımlar gibi kullanıcısı olan tüm ürünleri kapsamaktadır.
- Bir web tasarımcı estetik ve belirli standartlara uygun şekilde müşterisinin beklentisini karşılayacak bir site tasarımı inşa etmekten sorumludur. Kullanıcı Deneyimi (UX) alanında bilgisi olmayan web tasarımcılar bazen müşteri taleplerini karşılamak adına kullanıcı deneyimini kötü etkileyebilecek tasarımlar yapabilmektedir.
- UX Designer kullanıcı deneyimi üzerine yaptığı derin kullanıcı deneyimi araştırmaları ve hedef kitlenin ne istediği konusunda ayrıntılı bilgi sahibi olduğu için web site sahibini detaylı bir şekilde bilgilendirir ve yapılması gereken revizeleri yapılan A/B testleri ve kullanıcı geri bildirimleri ile gerçekleştirir.
- Web tasarımcının Photoshop, dreamweaver, Visual Studio gibi programlara iyi derecede hakim olması, gelişen web teknolojilerini, tarayıcıların desteklediği özellikleri iyi derecede bilmesi ve düzenli olarak takip etmesi gerekir. UX tasarımcının bu programları bilmesi ve bu alanda bu kadar detaylı bir teknik bilgiye sahip olması gerekmez. UX tasarımcısı kullanıcı deneyimine ve dönüşümlere odaklanarak iyileştirmeler tasarlar.
Web Tasarımcının Odaklandığı Alanlar
Modern web tasarımcılar belirli tasarım ve kodlama konusunda eğitim almış ve kendini bu alanda sürekli geliştiren kişilerdir.
Bir Web tasarımcının odaklandığı alanlar şunlardır;
- Renk teorisi ve renk uyumu
- Yaratıcı tasarımlar ortaya çıkarma
- Menü linkinin üzerine geldiğinde nasıl değişeceği, açılır menüler, sliderlar, call to action mesaj (harekete geçirici mesaj) butonları, formlar, sayfa animasyonları gibi etkileşimli alanların tasarımı ve kodlaması
- Tipografi düzeni ve genel yazı düzeni
- Web site layout (Web site düzeni)
- Mobil uyumluluk
- Tarayıcı uyumlulukları
UX Designer İse Şu Alanlara Odaklanır;
- Hedef kitleyi tanımak ve hedef kitlenin psikolojisini anlamak.
- Ürün özelliklerine ayrıntılı bir şekilde anlamak.
- Doğru etkileşim modelini belirleyerek en iyi kullanıcı deneyimini sunmak.
- Çekici ve daha kullanışlı tasarımlar oluşturmak için web tasarımcılar ve UI (Kullanıcı Arayüzü) tasarımcılar ile işbirliği yapmak.
- Müşteri anketleri ve geri bildirimleri değerlendirerek ürün ve uygulama etkileşimindeki yaşanan kullanıcı deneyimi sorunlarını tespit etmek.
- UX tasarımcının en temel görevi bir ürünü yada hizmeti, kullanılabilir, eğlenceli ve erişilebilir kılmaktadır.
- UX designer araştırmaları ve sektörel tecrübeleri ile birlikte hayal gücünü kullanma yetisine sahiptir.
- A/B testleri yaparak bir ürünün yada hizmetin hangi versiyonun daha başarılı kullanıcı deneyimi sunduğunu tespit etmek.
Sonuç
Web Tasarım ve UX Design Arasındaki İlişki
Başarılı bir web projesi inşa etmek için kullanıcı dostu, hızlı açılan, karmaşık olmayan, hedef kitlesine hitap eden bir web sayfasına ihtiyaç vardır. Kullanıcı arayüz tasarımı ve web tasarım süreçleri başarılı bir web site projesi için ilk adımlardır. UX Design ise bir kullanıcı deneyimi yolculuğudur. UX designer proje başlangıcından itibaren web tasarımcı ve UI tasarımcıları ile birlikte çalışır.
UX Designer Web sayfası ya da uygulamanın ilerleyen süreçlerde kullanıcı ile etkileşimini takip eder, kullanıcı sorunlarını tespit ederek yapılması gerekenlerin listesini oluşturarak, web tasarımcılar, web geliştiriciler ve UI tasarımcıları ile işbirliği içerisinde çalışarak en iyi kullanıcı deneyimini sunmaya odaklanır.
Başarılı ve büyük bir web projesi inşa etmek için web tasarımcı, UI designer, UX Designer ve Web geliştiricilerinden oluşan bir ekibe ya da bu ekibi bünyesinde barındıran bir web ajansına ihtiyacınız vardır.