Raid Nedir?

Raid Yapısı Nedir?

Raid (Redundant Array of Independent Disks) Yedekli bağımsız disk yapısı anlamına gelmektedir. Raid yapısı çalışan sistemlerde yedekleme sağlayan ve bağımsız disklerden oluşan sistemlerdir.

Aşağıda sizler için bir çok Raid yapısını incledik ve sizlere aktardık. Raid sistemlerinin artılarını, eksilerini ve maliyetlerini inceleyerek sizin için en uygun Raid yapısına karar verebilirsiniz.

Raid Sisteminin Alan Hesabı Nasıl Yapılır?

• Raid yapılarına geçmeden önce bilmeniz gereken önemli bir konuyu da belirtmek isterim. eğer bir raid sistemi yapıyorsanız farklı kapasitelerde disk kullanırsanız toplam kapasiteniz en küçük diskin kapasitesi baz alınarak hesaplanacaktır. 
• Yani aşağıda birazdan okuyacağınız 
• Raid 5 sisteminden örnek verecek olursak; 4 diskli bir Raid 5 yapısı yapıyorsunuz ve diskleriniz sırasıyla 1 TB, 2 TB, 500 GB ve 1 TB olsun burada en küçük kapasiteli diskiniz 500 GB olduğu için tüm diskleriniz 500 GB olarak olarak baz alınacak ve toplam alanınız 500 x 4 = 2 TB - 500 GB = 1.5 TB olacaktır. Bu şekilde bir tablo ortaya çıktığı için maliyetleri azaltmak ve en iyi disk kapasitelerini kullanmak için tüm disklerinizin eşit alana sahip olması ve hatta aynı marka ve model olmasını önermekteyiz.
• Tüm raid yapıları için alan hespları farklı olarak hesaplanmaktadır. Örnek olarak raid 0 da alan hesabı toplam disk kapasitesi kadar olur ancak yedekleme sıfırdır.

Raid Sistemleri Kaça Ayrılır?

Raid 0

• Raid sıfırda disklerin toplam alanı kadar alana sahip oluruz, hızlı bir performans sergiler
• Hata toleransı yoktur
• Disklerden birisi arızalanır ise tüm bilgiler yok olur ve ciddi sıkıntılar doğurur.
• Raid 0’da 1 yedekleme işlemi yoktur. Raid 0’ın amacı bütünüyle hız ve sistemdeki tüm disklerin tam kapasiteli olarak çalışmasını sağlamaktadır. Ama disklerden biri arızalanırsa tüm veriler kaybolur. Raidin anlamı yedekli bağımsız disk yapısı anlamına geldiği için aslında raid 0 sisteminde yedekleme ve veri kaybı riski çok fazla olduğu için Raid sistemlerinin genel mantığına aykırı olarak ta düşünülebilir.

Raid 1

• 2 TB lık iki disk var ise toplam disk alanı 2 TB olacaktır. bunun nedeni ise raid 1 sisteminde 1. diske yazılan verinin aynısının 2. diske de yazılmasıdır. Bu işlem raid 0’a göre daha yavaş olacaktır ama yedekli olması nedeni ile daha güvenlidir.
• veriler 2 disk üzerinden aktarılır ve en az 2 disk gereklidir.
• Disklerden birinin arızalanması durumunda veri kaybı yaşanmaz
• hata toleransı vardır
• Arızalanan diskin yerine yeni disk takıldığında sistem kesilmeden çalışmaya devam edecektir.

Raid 5

• Raid 5 yapısı Türkiye’de ve dünya üzerinde  en yaygın kullanılan raid konfigürasyonu dur..
• En az 3 ve üzeri disk ile raid 5 yapılabilir
• 4 tane 2tb lık diskimiz olduğunu farz edelim 1 tane disk verilerin depolanması için saklanacaktır.  Toplam alan 6TB olacaktı?
• disklerden birisi arızalanır ise veri kaybı yaşanmaz ve arızalanan disk değiştirilerek sistem kaldığı yerden devam edebilir.
• Raid 5 te okuma performansı yüksektir ancak yazma hızı ve performansı düşüktür.
• raid 5 yapısında hem hız ön planda oluyor hem de kullanılan disklerde 1 tanesini tolere etme hakkımız olmaktadır. 1 disk arızalanması durumunda hemen arızalanan disk çıkarılır ve yerine yeni disk takılarak disklerin yeniden birbirine senkronize olması sağlanır ve veri kaybı yaşanmaz.
• Raid 5 yapısında 3 tane 2tb lik disk kullandığınızda toplam disk alanı 6tb olmayacaktır. toplam disk kapasitesi 4tb olacak ve 1 tane diskimizde boşta kalarak aynalama görevi görür ve diğer disklerin arızalanması durumunda yerini alarak sistemin devam etmesini sağlar.
• Raid 5 Yapıları parity teknolojisi ile çalıştığı için sistemde 1 diskin arızalanması ile veri kaybı yaşamazsınız. Her diskteki bilgi eşit olarak diğer disklere de kopyalandığı için bir diskte bulunan verilerin kopyaları diğer 2 ya da 3 diskin içerisinde bulunduğundan dolayı 1 disk arızalanması tolere edilebilir. Ancak 2 diskiniz birden arızalanır ise ya da siz farketmeden 2. diskinizde arızalanır ise bilgilere ve verilerilere artık giremeyeceğiniz anlamına gelmektedir.

Raid 6

• Bir diğer Raid yapısı olan Raid 6 Raid 5’e göre biraz daha maliyetli bir yapıdır.
• Raid 6 En az 4 adet disk ile yapılabilmektedir.
• Raid 6 ‘da 2 tane disk tolere edilebilir.
• Raid 6 sistemi içerisinde herhangi bir 2 diskimiz birden arızalanması ya da yanması durumunda raid sistemimiz çalışmaya devam eder ancak 3. bir disk arızası durumunda raid yapımız bozulacaktır. Bu yüzden Raid sistemlerinde disklerin sağlık durumu belirli periyotlarda kontrol edilmeli ve disk ile yaşanabilecek sıkıntılar tespit edilirse ömrü tükenen ya da tükenmeye yakın olan disk yeni disk ile değiştirilir.
• Raid 6’yı Raid 1’in gelişmiş ve hızlı versiyonu olarak da düşünebilirsiniz.. Toplam 4 adet 2tb’lik diskiniz var ise toplam disk kapasitesi toplam alan/2 olacaktır. 8/2 =4 Tb olacaktır.
• En az 4 diske ihtiyaç duyulacağı için diğer raid sistemlerine göre daha maliyetlidir. Fakat 2 disk arızasını tolere edebildiği için daha güvenli bir Raid yapısıdır.

Raid 10 (1 + 0)

• Raid 0 ve Raıd 1 in birleştirilmesi ile yapılan raid tipidir. Raid 10 yapısını aslında Raid 0 altında birleşmiş 2 tane Raid 1 yapısı gibi de düşünebilirsiniz.
• En iyi performansı verir fakat 2 kat diske ihtiyaç duyduğu için diğer raid türlerine göre daha maliyetlidir.
• Min 4 Disk ile raid 10 kullanılabilir.
• Raid 1 ile hata toleransına sahip olur
• ve raid 0 ile iyi performans sağlar
• 4 adet 2tb disk ile Raid 10 kurulursa toplam alan toplam disklerin yarısı kadar yani 4tb olacaktır. Raid 10 konfigürasyonunda toplam kapasitenin yarısını kullanabiliyoruz.
• Raid 10 sistemi altında 2 farklı gruptaki diski kaybetme toleransına sahip olursunuz. Ancak aynı Raid 1 grubu altında 2 disk birden arızalanır ise raid yapınız bozulur ve verilerinizi kaybedebilirsiniz.

Raid 50 (5 + 0)

• Raid 50 yapısı Raid 5 + 0 da denilmektedir. Raid 50 Raid 0 yapısı altında 2 adet farklı raid 5 yapısını sağlamaktadır.
• Raid 50 de 2 tane farklı grup yer aldığı için en az toplam 6 disk ile yapılmaktadır.
• Raid 50 sistemlerindeki kapasiteye değinecek olursak 6 tane 3’li 2 tb’lık diskleriniz olursa eğer toplam disk kapasiteniz 8 TB olacaktır.
• Raid 50 sistemlerinde 2 farklı disk grubundan 1’er disk kaybetme toleransına sahip olursunuz. Aynı Raid 5 grubundan 2 veya 3 disk birden arızalanır ise Raid yapınız bozulur ve verilerinize erişiminiz kalmayacaktır.

Raid 60 (6 + 0)

• Raid 60 ya da Raid 6+0 olan bu Raid yapısı aynı raid 50 mantığında olduğu gibi Raid 0 içerisinde 2 adet Raid 6 Yapısını barındırmaktadır.
• Bildiğiniz gibi Raid 6 Yapısından yukarıda en az 4 disk olarak bahsetmiştik ve Raid 6+0 yapısından ise en az 8 adet disk kullanılmaktadır.
• Maliyetleri açısından küçük ve orta ölçekli işletmeler tarafından çok tercih edilmeyen bir sitem olmamakla birlikte çok güvenli bir Raid yapısıdır. Raid 5’e göre daha yavaş bir yapıdır.
• 2 Gruptan toplamda 4 diske kadar disk arızasını ve kaybını tolere edebilir.
• Aynı Raid grubunda 3 veya daha fazla disk kaybı yaşanması durumunda raid yapımız bozulacak ve verilerimize erişim sağlanamayacaktır.
• Raid 60 yapısı diğer Raid sistemlerine göre en maliyetli raid sistemidir.

Raid Yapılarını Seçerken Nelere Dikkat etmek Gerekir?

• Raid yapıları hakkında detaylı bilgiye sahip değilseniz yukarıdaki bilgilendirme yazılarımızı okuyarak bütçeniz ve ihtiyaçlarınız doğrultusunda hangi Raid sisteminin size uygun olacağının kararını verebilirsiniz.
• Sizin için ilk önceliğin güvenlik mi, performans mı yoksa her ikisi de mi olduğuna karar vermelisiniz.
• Raid sistemlerinizi inşa etmeden önce ve ekipmanlarınızı satın almadan önce data center ekibiniz ile görüşmenizi ve size uygun olan raid sistemine birlikte karar vermenizi öneririz.
• Tabi hangi raid yapısını tercih edeceğinize karar verirken bütçenizi de göz önünde bulundurmalısınız. 
• Raid yapısında kullanılan tüm diskler dolar kuru üzerinden işlem gördüğü için her geçen gün fiyatları artabilir. Eğer henüz Raid yapısına geçmedi iseniz sizin için hangi risklerin beklediğinin de farkında olmanız gerekir. 
• Verilerinizi kaybetmeniz sizin için büyük sıkıntılar doğuracak ise hiç vakit kaybetmeden raid yapısına geçerek yedekleme ile verilerinizin güvenliğini sağlamanız gerekecektir.

Raid Sistemlerinin Bütçelerini Karşılaştırın

Bugün itibari ile iyi bir ! TB’lık SSD disklerin ortalama maliyetleri 2.500 TL civarı olmaktadır

Raid 0 Disk Maliyeti (1TB x 2 Disk)

• 2 Diskli Bir Raid 0 Yapısı için ortalama disk maliyeti → 2500 x 2 = 5000 TL 
• Toplam alan kapasitesi 2 x 1 TB = 2 TB
• Yedekleme → Yok
• Disk Kaybetme Toleransı → Yok

Raid 1 Disk Maliyeti (1TB x 2 Disk)

• 2 Diskli Bir Raid 1 Yapısı için ortalama disk maliyeti → 2500 x 2 = 5000 TL 
• Toplam alan kapasitesi 2 x 1 TB = 2 TB/2 = 1TB Olacaktır.
• Yedekleme → Var
• Disk Kaybetme Toleransı → 1 Adet

Raid 5 Disk Maliyeti (1TB x 3 Disk)

• 3 Diskli Bir Raid 5 Yapısı için ortalama disk maliyeti → 2500 x 3 = 7500 TL 
• Toplam alan kapasitesi 3 x 1 TB = 3TB - 1TB =  2TB Olacaktır.
• Yedekleme → Var
• Disk Kaybetme Toleransı→ 1 Adet

Raid 6 Disk Maliyeti (1TB x 4 Disk)

• 4 Diskli Bir Raid 6 Yapısı için ortalama disk maliyeti → 2500 x 4 = 10000 TL 
• Toplam alan kapasitesi 4 x 1 TB = 4TB/2 =  2TB Olacaktır.
• Yedekleme → Var
• Disk Kaybetme Toleransı → 2 Adet

Raid 1+0 Disk Maliyeti (1TB x 4 Disk)

• 2 Diskli Bir Raid 1 Yapısı için ortalama disk maliyeti → 2500 x 4 = 10.000 TL 
• Toplam alan kapasitesi 4 x 1 TB = 4TB/2 =  2TB Olacaktır.
• Yedekleme → Var
• Disk Kaybetme Toleransı → 2 Adet (2 Farklı gruptan 1’er disk toplam 2 disk toleransı)

Raid 5+0 Disk Maliyeti (1TB x 6 Disk)

• 6 Diskli Bir Raid 50  Yapısı için ortalama disk maliyeti → 2500 x 6 = 15.000 TL 
• Toplam alan kapasitesi 6 x 1 TB = 6TB - 2TB =  4TB Olacaktır.
• Yedekleme → Var
• Disk Kaybetme Toleransı → 2 Adet (2 Farklı gruptan 1’er disk toplam 2 disk kaybetme toleransı)

Raid 6+0 Disk Maliyeti (1TB x 8 Disk)

• 8 Diskli Bir Raid 60 Yapısı için ortalama disk maliyeti → 2500 x 8 = 20.000 TL 
• Toplam alan kapasitesi 8 x 1 TB = 8TB/2 =  4TB Olacaktır.
• Yedekleme → Var
• Disk Kaybetme Toleransı → 4 Adet (2 Farklı gruptan 2’şer disk toplam 4 disk kaybetme toleransı)

Raid yapısı ile ilgili bilmeniz gereken diğer konular;

Hot Swap: Arızalı disk, sunucu açıkken çıkarılarak yerine yenisi takılabilir. Mesela Raid 5 sisteminizdeki bir disk arızalandığında arızalanan diski çıkarıp yerine yenisini taktığınızda sistem yeniden senkronize olarak kaldığı yerden çalışmaya devam edecektir.

Hot Spare : Raid yapısında yedek bir disk bulundurma teknolojisidir. Aracınızdaki stepne lastik olarak ta düşünebilirsiniz. Raid sisteminizde 1 disk arızalandığında hemen onun yerine geçerek sistemin kaldığı yerden çalışmasını sağlar. Bunun için öncelikle sisteminize yedek diskleri ilave olarak eklemek gerekecektir. Gerek gördüğü noktalarda bu işlem otomatik olarak gerçekleşir. 
Hot Spare yöntemi ile veri kaybı riskinizi çok daha aza indirebilirsiniz.

En İyi Raid Yapısını Bulmak için Bunları Kendine Sorabilirsiniz

• Bütçem Ne Kadar?
• Ne kadar depolama alanına ihtiyaç duyacağım?
• Okuma ve Yazma performansı ihtiyaçlarımız nelerdir?
• Ne Kadar bütçe ve süre ile yeniden inşa ve kurtarma süreçlerini karşılayabilirim?